മാൻ യുണൈറ്റഡും സ്കോട്ട്ലൻഡ് ഇതിഹാസവുമായ ഡെനിസ് ലോയ്ക്ക് വിട നൽകി ഫുട്ബോൾ ലോകം

ഡെനിസ് ലോയ്ക്ക് വിട നൽകാൻ മാഞ്ചസ്റ്റർ യുണൈറ്റഡ് ആരാധകരും വിശാലമായ ഫുട്ബോൾ ലോകവും ഹോളി ട്രിനിറ്റി പ്രതിമയ്ക്ക് സമീപം ഒത്തുകൂടി .കഴിഞ്ഞ മാസം 84-ാം വയസ്സിൽ ലോ മരിച്ചതിനെത്തുടർന്ന് മാഞ്ചസ്റ്റർ കത്തീഡ്രലിലാണ് ലോയുടെ സംസ്കാരം നടന്നത്. യുണൈറ്റഡ് ഐക്കണിന് ആദരാഞ്ജലികൾ അർപ്പിക്കാൻ യുണൈറ്റഡ് പിന്തുണക്കാരുടെ ഒരു വലിയ ജനക്കൂട്ടം തടിച്ചുകൂടിയിരുന്ന ഓൾഡ് ട്രാഫോർഡിനെ മറികടന്ന് ശവസംസ്കാര ഘോഷയാത്ര പതുക്കെ നീങ്ങി.

നഗരമധ്യത്തിലുള്ള കത്തീഡ്രലിലേക്കുള്ള യാത്രയ്ക്കുശേഷം, സർ ബോബി ചാൾട്ടൺ, ജോർജ്ജ് ബെസ്റ്റ്, ലോ എന്നിവരെ ചിത്രീകരിക്കുന്ന ഹോളി ട്രിനിറ്റി പ്രതിമയ്ക്ക് സമീപം ശവവണ്ടി ഏതാനും മിനിറ്റ് നിർത്തി. ലോയുടെ കുടുംബ സുഹൃത്തുക്കളും ഫുട്ബോൾ ലോകത്തെ നിരവധി പ്രശസ്ത താരങ്ങളും ചടങ്ങിൽ പങ്കെടുത്തു.

ബാലൺ ഡി ഓർ നേടിയ ഏക സ്കോട്ടിഷ് കളിക്കാരനായ മുൻ സ്കോട്ട്ലൻഡ്, മാഞ്ചസ്റ്റർ യുണൈറ്റഡ്, മാഞ്ചസ്റ്റർ സിറ്റി സ്‌ട്രൈക്കർ ഡെനിസ് ലോ 84 ആം വയസ്സിൽ അന്തരിച്ചു.’ദി കിംഗ്’ എന്നും ‘ദി ലോമാൻ’ എന്നും വിളിക്കപ്പെടുന്ന ആ വ്യക്തി 11 വർഷം ഓൾഡ് ട്രാഫോർഡിൽ ചെലവഴിച്ചു, 404 മത്സരങ്ങളിൽ നിന്ന് 237 ഗോളുകൾ നേടി യുണൈറ്റഡിന്റെ ചരിത്രത്തിൽ വെയ്ൻ റൂണിക്കും ബോബി ചാൾട്ടണിനും പിന്നിൽ മൂന്നാമതെത്തി.

ബോബി ചാള്‍ട്ടണ്‍, ജോര്‍ജ് ബെസ്റ്റ് എന്നിവര്‍ക്കൊപ്പം അറുപതുകളുടെ മധ്യത്തില്‍ മാഞ്ചസ്റ്റര്‍ യുണൈറ്റഡിന്റെ ആക്രമണത്തിന്റെ നെടുന്തൂണായിരുന്നു ലോ. മ്യൂണിക്ക് വിമാനദുരന്തില്‍ തകര്‍ന്നുപോയ ടീമിന്റെ ഉയര്‍ത്തെഴുന്നേല്‍പില്‍ കോച്ച് മാറ്റ് ബസ്ബിയുടെ തന്ത്രങ്ങള്‍ക്കനുസരിച്ച് ചാള്‍ട്ടണും ബെസ്റ്റിനുമൊപ്പം നിര്‍ണായക പങ്കാണ് ലോ വഹിച്ചത്.

അബർഡീനിൽ ജനിച്ച ലോ, ഹഡേഴ്‌സ്‌ ഫീൽഡ് ടൗണിൽ നിന്നാണ് തന്റെ കരിയർ ആരംഭിച്ചത്, ഇറ്റലിയിൽ ടൊറീനോയ്‌ക്കൊപ്പം കളിച്ചു, രാജ്യത്തിനായി 55 തവണ കളിച്ചു – 30 ഗോളുകൾ നേടിയ ലോ, സ്കോട്ട്‌ലൻഡിന്റെ എക്കാലത്തെയും മികച്ച ടോപ് സ്കോററായി.തന്റെ കരിയറിൽ മൂന്ന് തവണ ബ്രിട്ടീഷ് റെക്കോർഡ് തുകയ്ക്ക് അദ്ദേഹം വിറ്റുപോയി.2021-ൽ, അദ്ദേഹത്തിന് അൽഷിമേഴ്‌സ് രോഗവും വാസ്കുലർ ഡിമെൻഷ്യയും ഉണ്ടെന്ന് കണ്ടെത്തി.

ഡെനിസ് ലോ 1940 ഫെബ്രുവരി 24 ന് സ്കോട്ട്ലൻഡിലെ അബർഡീനിൽ ജനിച്ചു. മത്സ്യത്തൊഴിലാളിയായ ജോര്‍ജ് ലോയുടെ ഏഴ് മക്കളില്‍ ഇളയവനായി ജനിച്ച ഡെന്നിസിന്റെ ബാല്യം കടുത്ത ദാരിദ്ര്യത്തിലൂടെയാണ് കടന്നുപോയത്. കാഴ്ചക്കുറവ് ചെറിയ പ്രായത്തില്‍ തന്നെ അലട്ടിയിരുന്നു. പന്ത്രണ്ടാം വയസ് വരെ ബൂട്ടിടാതെയാണ് കളിച്ചിരുന്നത്. പന്നീട് കടംവാങ്ങിയ ബൂട്ടുകളുമായിട്ടായിരുന്നു കളി. പിറന്നാള്‍ സമ്മാനമായിട്ടായിരുന്നു ഉപയോഗിച്ചു പഴകിയ ആ ബൂട്ടുകള്‍ കിട്ടിയത്.ഡെനിസ് ലോ, ബോബി ചാൾട്ടൺ, ജോർജ് ബെസ്റ്റ്സ്‌കോട്ട്‌ലന്‍ഡ് സൃഷ്ടിച്ച ഏറ്റവും മികച്ച താരമായിട്ടും ഒരിക്കല്‍പ്പോലും ഒരു സ്‌കോട്ടിഷ് ക്ലബിനുവേണ്ടി ലോക ബൂട്ടണിഞ്ഞിട്ടില്ല.

1956-ൽ ഹഡേഴ്‌സ്‌ഫീൽഡ് ടൗണിൽ ചേരുന്നതിന് മുമ്പ് അദ്ദേഹം പ്രാദേശിക ക്ലബ്ബായ അബർഡീൻ ബോയ്സ് ക്ലബ്ബിൽ തൻ്റെ ഫുട്ബോൾ ജീവിതം ആരംഭിച്ചു.1962-ൽ, ലോ മാഞ്ചസ്റ്റർ യുണൈറ്റഡിൽ ചേർന്നു, അവിടെ അദ്ദേഹം 11 സീസണുകൾ ചെലവഴിക്കുകയും ഒരു പ്രധാന കളിക്കാരനായി മാറുകയും ചെയ്തു. ഓൾഡ് ട്രാഫോർഡിൽ ഉണ്ടായിരുന്ന സമയത്ത് അദ്ദേഹം യൂറോപ്യൻ കപ്പ് (1968), ഫസ്റ്റ് ഡിവിഷൻ കിരീടം (1965), എഫ്എ കപ്പ് (1963) എന്നിവ നേടി.

അസാധാരണമായ കഴിവ്, വേഗത, ഗോൾ സ്കോറിംഗ് കഴിവ് എന്നിവയ്ക്ക് ലോ അറിയപ്പെട്ടിരുന്നു. പിച്ചിലെ പ്രബലമായ പ്രകടനങ്ങൾക്ക് അദ്ദേഹത്തിന് “ദി കിംഗ്”, “ദി ലോമാൻ” എന്നീ വിളിപ്പേര് ലഭിച്ചു..2002-ൽ ഇംഗ്ലീഷ് ഫുട്‌ബോൾ ഹാൾ ഓഫ് ഫെയിമിലും 2004-ൽ സ്കോട്ടിഷ് ഫുട്‌ബോൾ ഹാൾ ഓഫ് ഫെയിമിലും ലോയെ ഉൾപ്പെടുത്തി. ഫുട്‌ബോളിനുള്ള അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ സേവനങ്ങൾക്ക് 2016-ൽ കമാൻഡർ ഓഫ് ദി ഓർഡർ ഓഫ് ബ്രിട്ടീഷ് എംപയർ പുരസ്‌കാരവും ലഭിച്ചു.

ഹഡേഴ്സ്ഫീൽഡിൽ ചേരുമ്പോൾ ലോയ്ക്ക് 15 വയസ്സായിരുന്നു, നാല് വർഷത്തിന് ശേഷം, 1960 ൽ, മാഞ്ചസ്റ്റർ സിറ്റിയിലേക്ക് സ്ഥലം മാറി.ഒരു വർഷത്തിനുശേഷം, അദ്ദേഹം 110,000 പൗണ്ടിന് ടോറിനോയിൽ ചേർന്നു, പക്ഷേ ഇറ്റലിയിൽ സ്ഥിരതാമസമാക്കാൻ ബുദ്ധിമുട്ടാണെന്ന് കണ്ടെത്തി, 1962 ൽ 115,000 പൗണ്ടിന് മാഞ്ചസ്റ്റർ യുണൈറ്റഡിലേക്ക് മാറി, 1974 ൽ സിറ്റിയുമായുള്ള തന്റെ കരിയർ അവസാനിപ്പിച്ചു.1968-ൽ ഇംഗ്ലണ്ടിൽ നിന്ന് യൂറോപ്യൻ കപ്പ് ഉയർത്തിയ ആദ്യ ടീമായ യുണൈറ്റഡ് ടീമിൽ ലോ അംഗമായിരുന്നു. എന്നാൽ, പരിക്കുമൂലം – ബെൻഫിക്കയ്‌ക്കെതിരായ ഫൈനളിൽ കളിക്കനായില്ല, ആശുപത്രി കിടക്കയിലിരുന്ന് അത് കണ്ടു.

യുണൈറ്റഡിനൊപ്പം ഒരു എഫ്എ കപ്പും രണ്ട് ഇംഗ്ലീഷ് ലീഗ് ടൈറ്റിൽ മെഡലുകളും അദ്ദേഹം നേടി, കൂടാതെ ആറ് തവണ ബ്രിട്ടീഷ് ഹോം ചാമ്പ്യൻഷിപ്പ് നേടാൻ സ്കോട്ട്ലൻഡിനെ സഹായിക്കുകയും ചെയ്തു.1963-ൽ ഏഴ് സ്കോട്ട്ലൻഡ് മത്സരങ്ങളിൽ നിന്ന് 11 ഗോളുകൾ നേടിയതും – വെംബ്ലിയിൽ ഇംഗ്ലണ്ടിനെതിരെ റെസ്റ്റ് ഓഫ് ദി വേൾഡ് ടീമിനായി ഗോൾ നേടിയതും – 1964-ൽ യൂറോപ്പിലെ ഏറ്റവും മികച്ച ഫുട്ബോൾ കളിക്കാരന് നൽകുന്ന ബാലൺ ഡി’ഓർ പുരസ്കാരം നേടാൻ അദ്ദേഹത്തെ സഹായിച്ചു.

ഫുട്ബോളിൽ നിന്ന് വിരമിച്ച ശേഷം, ലോ ഒരു ടെലിവിഷൻ രംഗത്തും യുകെ ആസ്ഥാനമായുള്ള ചാരിറ്റി ഫുട്ബോൾ എയ്ഡിന്റെ രക്ഷാധികാരിയുമായി. കമ്മ്യൂണിറ്റി ഇടപെടലിലും കായിക പങ്കാളിത്തം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിലും ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചുള്ള പരിപാടികളും പ്രവർത്തനങ്ങളും നടത്തുന്ന ഡെനിസ് ലോ ലെഗസി ട്രസ്റ്റ് സ്ഥാപിച്ചു.

ഫുട്ബോളിനും ജീവകാരുണ്യ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്കുമുള്ള സേവനങ്ങൾക്കായി 2016 ൽ അദ്ദേഹം CBE ആയി നിയമിതനായി, അബർഡീൻ, സെന്റ് ആൻഡ്രൂസ്, റോബർട്ട് ഗോർഡൻ സർവകലാശാലകളിൽ നിന്ന് ഓണററി ബിരുദങ്ങൾ നേടി, ഓൾഡ് ട്രാഫോർഡിലും അബർഡീനിലും അദ്ദേഹത്തിന്റെ ബഹുമാനാർത്ഥം പ്രതിമകൾ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്, സ്കോട്ട്ലൻഡിലെ ഏറ്റവും മികച്ച ഫുട്ബോൾ കളിക്കാരിൽ ഒരാളെന്ന പാരമ്പര്യം അവശേഷിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് 84-ആം വയസ്സിൽ 2025 ജനുവരി 17-ന് ലോ അന്തരിച്ചു.